Potasyum eksikliği veya hipokalemi, bir kişinin vücudu için yeterli potasyum almadığı bir durumdur. Kötü beslenme veya ishal veya kusma nedeniyle kayıp olabilir. Potasyum eksikliği, yüksek tansiyon, kabızlık, kas zayıflığı ve yorgunluk gibi tıbbi durumlara neden olabilir.
Potasyum Ne İşe Yarar?
Potasyum vücudumuzda bir dizi rol oynayan önemli bir mineraldir. Vücudumuz onu öncelikle diyetlerimizden alır. Başlıca işlevleri şunlardır:
- Kas kasılmalarının düzenlenmesi
- Sinir sinyalleri gönderme
- Düzenleyici sıvılar
Potasyum seviyelerindeki küçük değişiklikler vücut fonksiyonlarımızı etkileyebilir. Potasyum vücudumuzdaki hücrelerde elektriksel aktiviteyi sürdürür. Bu seviye düştüğünde, elektriksel aktivitesi yüksek olan sinirler, kaslar ve kalp gibi hücreleri etkiler.
Potasyum eksikliği, 3.6 mmol/litreden daha düşük potasyum seviyeleri ile karakterize edilir.
Potasyum Eksikliği Neden Kaynaklanır?
Potasyum eksikliği, birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. İşte potasyum eksikliğinin oluşabileceği yaygın nedenler:
- Yetersiz Potasyum Alımı: Potasyum, meyve, sebze, süt ve yoğurt gibi doğal gıdalarda bulunan bir mineraldir. Dengeli bir diyetle yeterli miktarda potasyum alınmaması potasyum eksikliğine neden olabilir.
- Beslenme Bozuklukları: Aşırı terleme, ishal veya kusma gibi durumlar sonucu sıvı kaybı yaşanabilir ve bu durumlarda vücuttaki potasyum seviyesi düşebilir.
- Böbrek Hastalıkları: Böbrekler, vücuttaki potasyum dengesini düzenler. Böbrek hastalıkları, böbreklerin potasyumu düzenleyememesine ve potasyum eksikliğine yol açabilir.
- İlaç Kullanımı: Bazı ilaçlar, idrar söktürücüler (diüretikler), laksatifler, kortikosteroidler, tansiyon ilaçları ve bazı antibiyotikler gibi, vücuttaki potasyum seviyelerini etkileyebilir ve potasyum eksikliğine yol açabilir.
- Alkol ve Uyuşturucu Kötüye Kullanımı: Aşırı alkol tüketimi veya uyuşturucu kötüye kullanımı, potasyum eksikliğine yol açabilir. Özellikle alkol ve uyuşturucu kullanımı sonucu kusma, ishal veya idrara çıkma sıklığı artabilir ve potasyum kaybı meydana gelebilir.
- Diyabet: Diyabetli bireylerde, idrar yoluyla potasyum atılımı artabilir ve potasyum eksikliği oluşabilir.
- Kronik Diyare: Kronik diyare durumunda, sıvı ve elektrolit kaybı yaşanabilir ve potasyum seviyeleri düşebilir.
- Diyaliz: Kronik böbrek yetmezliği olan kişilerde, diyaliz (böbrek yetmezliğini yerine koyma tedavisi) sırasında potasyum atılımı artabilir ve potasyum eksikliği ortaya çıkabilir.
- Diğer Tıbbi Durumlar: Addison hastalığı, Cushing sendromu ve bazı tükenme sendromları gibi bazı tıbbi durumlar, vücuttaki potasyum dengesini etkileyebilir ve potasyum eksikliğine neden olabilir.
Potasyum Eksikliği Belirtileri
Potasyum eksikliğinin belirtileri ve semptomları her zaman fark edilemez. Rutin bir kan testi, vücudunuzdaki potasyum seviyeleri hakkında bilgi verebilir.
Bununla birlikte, aşağıda potasyum eksikliğini düşündürebilecek bazı belirtiler bulunmaktadır.
- Kaslarda ve bacaklarda tamamen hareket edememe ile sonuçlanabilecek zayıflık, yorgunluk, kramplar
- Vücutta karıncalanma veya uyuşma
- Bulantı kusma
- Şişkinlik, kabızlık, karın krampları
- Aşırı idrara çıkma ve sık sık su içme isteği
- Kalp çarpıntısı
- Bayılmaya neden olabilecek aşırı düşük kan basıncı
- Depresyon, sanrılar veya halüsinasyonlar
Potasyum Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?
Potasyum eksikliği için tedavi yöntemi, ciddiyetine ve tıbbi geçmişinize bağlı olacaktır.
Hafif hipokalemi için doktorunuz şunları önerebilir:
- Düşük potasyum seviyelerine neden olabilecek herhangi bir ilacı durdurmak
- Potasyum takviyeleri almak
- Doğal olarak potasyum içeren daha fazla gıda eklemek
- Vücuttaki artan potasyum seviyelerine özel ilaçlar almak
Bununla birlikte, aşırı dozda potasyum, ciddi kas ve kalp hasarına da neden olabilen hiperkalemi adı verilen bir duruma yol açabilir.
Potasyum Eksikliği İçin Ne Yemeli?
Önerilen günlük potasyum alımı yetişkin erkekler için 3400 mg ve yetişkin kadınlar için 2600 mg’dır.
Size hipokalemi veya potasyum eksikliği teşhisi konduysa, aşağıdaki gibi yiyecekleri yediğinizden emin olun:
- Mercimek
- Portakal
- Muz
- Kuru kayısı
- Az yağlı süt
- Ispanak ve brokoli
- Esmer pirinç
- Yoğurt
Dengeli ve sağlıklı bir diyet, vücudunuz için en iyi potasyum kaynağı olabilir. Potasyum eksikliğiniz varsa doktorunuza danışın ve bir yemek günlüğü planlayın.
Folat Eksikliği Nelere Yol Açar? Folat Yükseltmek İçin Ne Yapmalı?
Kalsiyum Eksikliği Neden Olur? Nasıl Giderilir?
B12 Eksikliği Nasıl Giderilir? B12 Eksikliği Ne Yemeli?
Ferritin Eksikliği Nasıl Giderilir? Ferritin Eksikliğine Ne İyi Gelir?
İyot Eksikliği Nasıl Giderilir? İyot Eksikliği İçin Ne Yemeli?
Folik Asit Eksikliği Nasıl Giderilir? Folik Asit Tedavisi Nasıldır?
Demir Eksikliği Ne Yemeli? Demir Eksikliği Nasıl Giderilir?
Bu yazıya da bakın:
