Gut, vücutta ürik asit biriktiğinde ve eklemlerde kristaller oluşturarak iltihaplanma ve ağrıya neden olduğunda ortaya çıkan bir artrit türüdür. Beslenme açısından birçok faktörle, özellikle de pürinlerle bağlantılıdır. Bu makale, gut hastalığında beslenme tedavisine dair bilinmeye değer birçok şeyi kapsamayı amaçlamaktadır.
Gut Hastalığını Ne Tetikler?
Gut, bir artrit türüdür. Yüksek ürik asit seviyeleri eklemlerinizde ve yumuşak dokularınızda kristallerin oluşmasına neden olarak iltihaplanma, ağrı ve şişmeye neden olduğunda ortaya çıkar.
Vücudunuzdaki ürik asit miktarı aşağıdakilere bağlıdır:
Vücudunuzun Yaptığı ve Kurtulduğu Ürik Asit Miktarı
Vücudunuz doğal olarak daha yüksek miktarda ürik asit üretebilir veya ondan kurtulmakta daha fazla zorluk çekebilir.
Bazı ilaçlar (örn. diüretikler) ve tıbbi durumlar (örn. yüksek tansiyon), vücudunuzun ürettiği veya çıkardığı (çoğunlukla idrar yoluyla) ürik asit miktarını etkileyebilir. İlaçlarınızı almaya devam etmeniz önemlidir. Herhangi bir ilaç almayı kesmeden önce doktorunuzla konuşun.
Yediğiniz Pürin Miktarı
Bazı yiyecek ve içecekler pürin adı verilen bileşikler içerir. Pürinler vücutta ürik aside dönüşür. Et ve deniz ürünleri pürin bakımından yüksektir ve ürik asit seviyelerini artırabilir. Bitkisel gıdalarda bulunan pürinler ürik asit seviyelerini yükseltmez ve endişe verici değildir.
Gut Hastalığı Tedavi Yöntemleri
Gut, kanınızdaki ürik asit düzeylerini düşüren ilaçlar alarak ve diyet ve yaşam tarzı değişiklikleriyle tedavi edilir. Gut genellikle aşağıdaki koşullarla ortaya çıkar. Bu koşulları gut ile birlikte yönetmek önemlidir:
- fazla kilolu veya obezite
- yüksek tansiyon
- yüksek kan kolesterolü
- 2 tip diyabet
- kalp hastalığı
- kronik böbrek hastalığı
- genitoüriner (üriner ve üreme) hastalıkları.
Bu koşullardan herhangi biri için diyetinizle ilgili yardıma ihtiyacınız varsa, bir diyetisyenle konuşun.
Gut Hastalığında Beslenme Tedavisi
Doymuş ve trans yağ oranı düşük sağlıklı bir diyet uygulayın. İşlenmemiş, bitki bazlı gıdalar açısından zengin bir diyet, gut atakları riskinizi azaltmanıza ve genel sağlığınızı en iyi şekilde korumanıza yardımcı olabilir. Yiyecek seçimlerinizi yönlendirmenize yardımcı olması için aşağıdaki bilgileri kullanın:
- Et ve deniz ürünleri porsiyonlarını küçük tutun. Birçok insan genellikle çok daha büyük porsiyonlar yediğinden, bu, yediğiniz pürin miktarını önemli ölçüde azaltabilir.
- Balık, omega-3 yağlarında yüksek ve doymuş yağda düşük olduğu için sağlıklı bir seçimdir. Balık alımınız haftada iki porsiyondan azsa, balık yağı takviyesinin kullanımını doktorunuz, eczacınız veya diyetisyeninizle görüşün.
- Yüksek oranda pürin içerdiklerinden organ etlerinden (karaciğer, böbrek vb.) kaçının.
- Bitkisel protein kaynaklarını daha sık tercih edin: fasulye, mercimek, tofu ve tuzsuz fındık ve tohumlar. Bu yiyeceklerden bazıları pürin içermesine rağmen, ürik asit artışı veya gut semptomları riski ile bağlantılı değildir.
- Az yağlı süt (yağsız, %1, %2) ve süt ürünlerini seçin. Örnekler arasında az yağlı yoğurt (%0, %1, %2) veya az yağlı peynir (%20’den az) yer alır. Bu yiyeceklerde çok az pürin vardır veya hiç yoktur ve ürik asit düzeylerini ve gut atağı riskini düşürmeye yardımcı olabilir.
- Sebzeleri diyetinizin önemli bir parçası haline getirin. Her gün en az dört porsiyon sebze yemeyi hedefleyin. Ayrıca atıştırmalık olarak sebzeleri tercih edin.
- Meyve suyu yerine bütün meyveyi seçin. Her gün en az üç porsiyon meyve yemeyi hedefleyin.
- Meyveli içecekler, özel kahve ve çay, şekerli ve yüksek şekerli yiyecek ve içecekler ile hamur işleri, çörek, kek ve kurabiye gibi şekerli tatlılardan kaçının.
- Alkolü sınırlayın. Bir veya iki içki bile gut atağı riskinizi artırabilir. Tüm alkoller ve özellikle bira, gut atakları riskinizi artırabilir. Ağrılı gutunuz varsa veya gut krizi geçiriyorsanız, tüm alkolden kaçının. Alkol kullanımından emin değilseniz doktorunuzla konuşun.
- Bol su tüketin. Her gün 2-3 L (8-12 bardak) sıvı içmeyi hedefleyin. Su en iyi seçiminizdir.
Kilo vermek sizin için bir hedefse, yavaş ve istikrarlı kilo vermeyi teşvik eden bir kilo verme planı seçin. Kanınızdaki ürik asit düzeylerini ve gut atağı olasılığını artırabileceğinden, hızlı kilo kaybı veya hayvansal protein açısından yüksek bir diyetin uygulanması önerilmez. Doktorunuz veya diyetisyeniniz, size özel bir plan geliştirmenize yardımcı olabilir.
