Gut hastalığı nedir,  gibi sizlerin yapmış olduğu en çok aramalardan yola çıkarak gut hastalığı hakkında bilinmesi gereken her şeyi bu yazımızda bulabilirsiniz.

 

Gut Hastalığı Nedir

Tarihte kralların hastalığı olarak da bilinen gut hastalığı kanda dolaşan ürik asitin artmasıyla karakterize bir artrit yani eklem hastalığıdır.

Gut Hastalığı Nedenleri

• Diyet: Çok fazla et ve et ürünleri ile beslenme, fruktoz ile tatlandırılmış şekerli içecekler alışkanlığı, kandaki ürik asit düzeylerini arttırmaktadır. Başta bira olmak üzere alkollü içecekler tüketiminin de ürik asit üretimini arttırdığı bildirilmiştir.
• Obezite: Fazla kilolu bireylerde hem ürik asit üretimi fazladır, hem de böbreklerden ürit asit atılımı azalmıştır.
• Kronik hastalıklar: Bazı hastalıklar gut hastalığı riskini arttırır. Kontrol altında olmayan yüksek tansiyon, diyabet, metabolik sendrom, kalp ve böbrek hastalıkları gibi kronik hastalıklarda gut riski artmaktadır.
• İlaçlar: Hipertansiyon tedavisinde kullanılan thiazid grubu diüretikler, düşük doz aspirin ve organ transplant hastalarında kullanılan immun sistemi baskılayıcı ilaçların kanda ürik asit artışına sebep olabilir.
• Aile hikayesi: Birinci ve ikinci derece yakınlarında gut hastalığı olan bireylerde gut hastalığı gelişme riski diğer bireylere göre daha yüksektir.
• Yaş ve Cinsiyet: Gut hastalığı genellikle erkeklerde oluşur. Kadınlarda kanda daha düşük ürik asit düzeyleri saptanmaktadır. Bununla birlikte menopozdan sonra kadınlardaki ürik asit düzeyleri erkeklerdeki düzeye gelmektedir. Ayrıca erkeklerde gut hastalığı daha erken (genellikle 30- 50 yaşları arasında ortaya çıkmaktadır, kadınlarda ise gut hastalığı menopozdan sonra izlenmeye başlar.)
• Geçirilmiş travma veya cerrahi: Yakın zamanda travma ya da operasyon geçirmiş insanlarda gut atağı geçirme riski artmaktadır.

 

Gut Hastalığı Belirtileri

Gut hastalığının semptomları eklemlerde biriken ürik asit kristallerine ve vücudun bunlara olan tepkisine bağlı olarak gelişir. Gut atakları genellikle hiç bir ön belirti vermeden gece saatlerinde ortaya çıkar. Bir çok gut hastası diyet ve yaşam formuna dikkat ederek iyileşmekte, bazı hastalarda ise medikal tedavi gerekmektedir.

Gut hastalığı belirtileri genellikle aniden ve gece ortaya çıkar.

• Şiddetli eklem ağrısı,
• Kalıcı eklem rahatsızlığı,
• Enflamasyon (İltihap) ve kızarıklık,
• Hareket kısıtlılığı, gut hastalığının belirtileri arasında yer almaktadır.

Gut Hastalığı Evreleri Nelerdir

Gut hastalığının akut atak, interkritik dönem, kronik gut, tofüslü gut gibi evreleri bulunmaktadır. Bu evrelerin özellikleri şöyledir;

• Akut atak: Eklemde ani başlayan sıklıkla 5-10 gün süren şişme ve ağrı.
• İnterkritik dönem: Şikayetlerin olmadığı tamamen iyileşmenin olduğu bir dönem ve bunun ardından tekrar şiddetli alevlenme.
• Kronik gut: Pek çok alevlenmeden sonra, hastalık içinde tedavi edilmediği takdirde kronikleşir ve bir veya daha fazla eklemde kalıcı ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı oluşur. Romatoid artrit denilen iltihaplı eklem romatizması ile karışabilir.
• Toflüsü gut: Tofüs denilen ürik asit kristallerinin bir araya toplanarak cilt altında ya da dokularda çökmesi ile oluşan birikintilerin olduğu dönem.

Gut Hastalığında Uzak Durulması Gereken Yiyecekler

• Tam yağlı süt, yağlı et suları ve bunlarla yapılmış yemekler
• Sakatatlar (karaciğer, böbrek, dalak, işkembe, dil, beyin, kokoreç..)
• Sucuk, pastırma, sosis, salam
• Alkollü içecekler
• Havyar, midye, kalamar, ıstakoz, ançuez, sardalya
• Leblebi, kuruyemiş
• Tam yağlı peynirler
• Yağda kızartılmış, kavrulmuş, sos eklenmiş yemekler
• Kepekli, çavdarlı, yulaflı ekmekler, krakerler
• İçeriği bilinmeyen hazır gıdalar
• Şeker ve şekerli besinler , tatlılar (Bal, reçel, marmelat, pekmez..)
• Hamur işi, börek, çörek, pasta, kurabiye, kek vb.
• Kaymak, krema, mayonez
• Hayvansal yağlar(tereyağ, margarin, kuyruk yağ..)
• Av etleri (Kaz, ördek,keklik, bıldırcın,tavşan..)

Gut Hastalığına İyi Gelen Yiyecekler

Gut hastalarının diyetinde bulunan besinler,

 Meyveler: Tüm meyveler tüketilebilir. Özellikle kiraz iltihaplanmayı azaltacağı için önerilmektedir.

 Sebzeler: Bütün sebzeler tüketilebilmektedir.

 Baklagiller: Bütün baklagiller tüketilebilmektedir.

 Kuruyemiş: Bilinen tüm kuruyemişler, tohumlar tüketilebilir.

 Kepekli tahıllar: Arpa, kahverengi pirinç ve yulaf tüketilebilir.

 Süt ürünleri: Az yağlı olan tüm süt ürünleri tüketilebilir.

 İçecekler: Yeşil çay, çay ve kahve tüketilebilir.

 Ot ve baharatlar: Bütün ot ve baharatlar tüketilebilir.

 Bitkisel yağlar: Keten tohumu yağı, Hindistan cevizi yağı, zeytinyağı ve kanola yağı tüketilebilir.

Gut Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir

Gut hastalığının tedavisi akut ataklar sırasında ve ataklar arasında ayrı şekillerde yapılır. Ağrılı durumlarında; yani akut atak zamanlarında “antienflamatuar” ilaçlar kullanılır. Gut hastalığında kullanılan ilaç tedavisi kişinin hastalık seyrine göre ayarlanmaktadır. Eğer ürik asit seviyeleri oldukça yüksekse idrarla atılmalarını sağlayan ilaçlar da verilebilmektedir.

 

Gut Hastalığı Örnek Diyet Listesi

Kahvaltı:

•  Salatalık ve domates (yağsız)
•  2 dilim kadar beyaz peynir (yağsız)
•  1-2 dilim kadar mısır ekmeği ya da beyaz ekmek

  Ara Öğün:

•  1 porsiyon mevsim meyvesi

 Öğlen:

•   60 gr kadar haşlanmış veya ızgara tavuk eti
•  4 yemek kaşığı kadar herhangi bir sebze yemeği
•  1 dilim kadar beyaz ekmek ya da 3 kaşık kadar pilav ya da 1 kepçe kadar çorba

  Ara Öğün:

•   2 adet grissini veya 1 dilim kurutulmuş ekmek

  Akşam:

• 8 kaşık kadar sebze yemeği
•  1 kase kadar yoğurt (az yağlı)
•  1 kepçe kadar çorba veya 3 kaşık kadar pilav veya 1 dilim kadar beyaz ekmek
•  Mevsim salatası

  Gece:

•   1 bardak kadar süt (yağsız) ve 1 porsiyon kadar mevsim meyvesi

Bu örnek diyet listesi bir gut hastası için uygun olan besinlerin 1300 – 1400 kalori arasında değişen miktarıdır.